Liquiditeit is een begrip dat veel ondernemers bekend in de oren klinkt, maar vaak onvoldoende aandacht krijgt in de waan van de dag. Toch is het essentieel om je liquiditeit op orde te hebben, omdat het een soort financiële ‘beschermlaag’ vormt voor je bedrijf. Je bent beter voorbereid op financiële tegenslagen en kunt zonder paniek je dagelijkse rekeningen betalen.
Veel ondernemers beseffen pas dat hun liquiditeit niet optimaal is wanneer ze onverwacht achterlopen met betalingen aan leveranciers of wanneer ze een forse aanslag krijgen van de Belastingdienst. Met een te krappe kaspositie of bankrekening sta je direct onder druk, wat een negatieve invloed kan hebben op je bedrijfsvoering én op je gemoedsrust. Door je liquiditeit te bewaken en te verbeteren, creëer je rust, stabiliteit en de mogelijkheid om nieuwe kansen te grijpen.
Wat is liquiditeit precies?
Liquiditeit is het vermogen van je bedrijf om op korte termijn aan alle betalingsverplichtingen te voldoen. Je leveranciers, je personeel en de Belastingdienst verwachten immers op tijd hun geld. Wanneer je liquiditeit gezond is, kun je deze betalingen doen zonder stress en zonder je rekening rood te laten staan. Dit betekent dat je voldoende geld in kas hebt, op je betaalrekening of op een snel toegankelijke spaarrekening.
Om goed te begrijpen hoe liquiditeit werkt, is het belangrijk het verschil te kennen tussen liquide middelen en vermogen in activa. Machines, voorraden en bedrijfsgebouwen zijn vaak grote vermogensposten, maar ze zijn niet zomaar direct in te zetten om een factuur te betalen. Eerst zou je ze moeten verkopen om er liquide middelen van te maken. Daarom kijken we bij liquiditeit niet alleen naar je totale vermogen, maar naar hoe snel je dat vermogen in geld kunt omzetten.
Een gezonde liquiditeit biedt je de mogelijkheid om risico’s te beheersen. Stel dat een groot project vertraging oploopt, of een belangrijke klant niet betaalt: met een goede liquiditeit kom je niet direct in de problemen. Zie het als een buffer: er kan wel wat gebeuren, maar je kunt op korte termijn nog steeds aan alle financiële verplichtingen voldoen.
Liquiditeit versus solvabiliteit
Wanneer je naar de financiële gezondheid van je onderneming kijkt, is liquiditeit niet het enige wat telt. Ook solvabiliteit is een belangrijke factor, maar deze twee begrippen zijn niet hetzelfde. Solvabiliteit geeft aan in hoeverre je bedrijf in staat is om op de lange termijn aan verplichtingen te voldoen, met andere woorden hoeveel eigen vermogen je hebt in verhouding tot je totale vermogen.
Je kunt een hoge solvabiliteit hebben, omdat je bijvoorbeeld een groot eigen vermogen in machines en gebouwen hebt. Tegelijkertijd kun je echter een lage liquiditeit hebben, omdat het geld in deze activa ‘vastzit’. Pas als je bijvoorbeeld een machine verkoopt, heb je de cash om facturen mee te betalen. Het is dus goed mogelijk om op papier rijk te zijn en toch krap bij kas te zitten, ofwel weinig liquide middelen te hebben.
Een gezonde onderneming streeft daarom naar zowel een goede solvabiliteit als een sterke liquiditeit. Vooral die laatste is van cruciaal belang voor de dagelijkse bedrijfsvoering. Je kunt immers niet iedere week een machine verkopen om salarissen te betalen. Op korte termijn wil je direct beschikken over voldoende geld, en dat is precies waar liquiditeit om draait.
Liquiditeit en groei: Cash is king
Heel wat ondernemers kennen de uitdrukking “Cash is King”. En dat is niet voor niets. Een comfortabel banksaldo of spaarrekening geeft je houvast om op het juiste moment te investeren. Dit maakt het mogelijk om bijvoorbeeld je business te digitaliseren, een nieuw filiaal te openen of extra personeel aan te trekken als de markt daar om vraagt.
Daarnaast speelt financiering in je groeistrategie een belangrijke rol. Wanneer je een goede liquiditeit hebt, ben je vaak in staat om betere voorwaarden te krijgen op leningen en kredieten. Denk aan gunstigere rente spaarrekening of lagere kosten bij een eventuele bedrijfsfinanciering. Deze factoren maken je bedrijfsschuld goedkoper, waardoor je minder geld kwijt bent aan rente en je meer ruimte hebt om te investeren in andere zaken, zoals productontwikkeling of marketing.
Verder helpt een ruime liquiditeit je om snel in te spelen op onverwachte kansen. Misschien komt er een concurrentievoordeel voorbij als een machine plotseling met hoge korting wordt aangeboden of een concurrent overgenomen kan worden. Zonder stevige financiële buffer moet je eerst een lening regelen tegen een mogelijk hogere hypotheekrente of andere ongunstige voorwaarden. Met ‘Cash is King’ ben je flexibel, kun je direct toeslaan en ben je je concurrenten een stap voor.
Wanneer je Current Ratio hoog is, maar je Quick Ratio aanzienlijk lager, kan dit betekenen dat een groot deel van je liquiditeit vastzit in voorraden. Dat hoeft niet direct slecht te zijn, maar het kan wel risico’s met zich meebrengen als je je voorraden niet snel kunt verkopen.
Risico’s en pieken in je cashflow
Er kunnen zich tal van onverwachte gebeurtenissen voordoen die invloed hebben op je liquide middelen. Denk aan een grote klant die plotseling zijn rekeningen niet betaalt, of aan seizoensinvloeden waardoor je verkoopcijfers sterk fluctueren. Het is slim om deze risico’s te inventariseren en waar mogelijk te beheersen. Zo sta je stevig in je schoenen als er een tegenslag op je pad komt.
Daarnaast is het verstandig om te letten op pieken in je cashflow. Pieken ontstaan vaak door verkoopperiodes waarin er opeens veel betalingen van klanten binnenkomen. Dan is je liquiditeit tijdelijk hoog. Dit is het moment om na te denken of je (een deel van) deze piek beter kunt stallen op een spaarrekening met gunstige rente, zodat je geld voor je kan werken in plaats van dat het ongebruikt blijft staan.
Zo kan het ook gebeuren dat je geconfronteerd wordt met grote uitgaven, zoals btw-afdrachten of inkoopafrekeningen, wat een tijdelijke dip in je liquiditeit veroorzaakt. Door die momenten te voorspellen en te plannen, houd je controle over je uitgaven. Zorg dat je altijd weet wanneer de grote betalingen plaatsvinden en hoe de inkomende geldstromen daarmee matchen.
Liquiditeit verbeteren: praktische tips
Als je inzicht hebt in je pieken en dalen, kun je actie ondernemen om je liquiditeit te verbeteren. Er zijn diverse strategieën om jouw financiële buffer te vergroten en de doorstroom van geld te optimaliseren, waardoor je minder risico loopt en de groei van je bedrijf bevordert.
Debiteurenbeheer verscherpen
Zorg dat klanten hun facturen sneller betalen door bijvoorbeeld kortere betalingstermijnen te hanteren of aantrekkelijke kortingen te bieden bij snelle betaling. Verstuur facturen meteen na levering en houd de betaaltermijnen strak in de gaten. Zo voorkom je dat facturen onnodig lang openstaan, wat direct invloed heeft op je liquide middelen.
Voorraadbeheer optimaliseren
Een te grote voorraad kost geld, omdat je investeert in goederen die niet direct bijdragen aan je cashflow. Kijk of je je voorraad kunt afbouwen of juist slimmer kunt inkopen. Zo verminder je de kans dat kapitaal lang vastzit in onverkochte artikelen.
Crediteurenbeleid afstemmen
Probeer uitstel van betaling te regelen bij je leveranciers als dat mogelijk is zonder de relatie te schaden. Je kunt bijvoorbeeld afspraken maken over langere betalingstermijnen, zolang je de goede verstandhouding met je leverancier bewaart. Daardoor houd je je geld langer in kas.
De rol van rente op de spaarrekening en hypotheekrentes
Niet alleen je debiteuren- en crediteurenbeheer zijn belangrijk bij het managen van je liquiditeit. Ook de hoeveelheid rente spaarrekening die je opbouwt, kan van invloed zijn op de hoogte van je buffervoorraad. Door tijdelijk overtollige middelen te parkeren op een spaarrekening met een aantrekkelijke rente, zorg je ervoor dat je ‘slapend geld’ toch noch iets oplevert. Voor je totale bedrijfsvoering kan dit verschil maken op termijn.
Daarnaast kan hypotheekrente een rol spelen wanneer je bedrijfspand in eigendom hebt en hiervoor een zakelijke hypotheek hebt afgesloten. Een te hoge hypotheekrente kan leiden tot hogere vaste lasten en dus een grotere druk op je maandelijkse uitgaven. Onderzoek of het mogelijk is om je hypotheek over te sluiten of gunstigere voorwaarden te bedingen. Zo creëer je een extra ruimte in je liquiditeit die je kunt steken in de groei van je onderneming.
Tot slot: blijf alert op veranderingen in de rentemarkt. De rente kan stijgen of dalen en daarmee direct invloed hebben op de kosten van kredieten die je bedrijf afsluit. Maar ook op het rendement dat je kunt behalen met je spaarrekening. Door bewust om te gaan met rentepercentages zorg je dat je altijd de beste deal hebt en je liquiditeit op peil blijft.
Oftewel..
Liquiditeit vormt de financieel levensader van je bedrijf, omdat je hiermee op de korte termijn opgewassen bent tegen plotselinge tegenslagen, onvoorziene kosten of vertragingen in betalingen. Een solide cashpositie helpt je niet alleen om rustig te slapen, maar ook om vol vertrouwen nieuwe kansen te benutten, van productinnovatie tot uitbreiding in andere markten.
Door te begrijpen wat liquiditeit inhoudt en hoe je het meet, blijf je grip houden op je financiële situatie. Creëer een gezonde buffer, werk aan stevig debiteurenbeheer en optimaliseer je voorraad. Houd rekening met de timing van kasstromen en wees slim met rente spaarrekening en hypotheekrente om je financiële mogelijkheden te maximaliseren. Met de juiste strategie kan jouw onderneming op korte termijn alle financiële schokken opvangen en op de lange termijn onbezorgd blijven groeien.
